1974 Etiyopya Devrimi: Sovyet Desteği ile Askeri Darbe ve Emperyalist Güçlerin Çöküşü

20. yüzyılın ortalarında Afrika kıtası büyük değişimler yaşıyordu. Sömürgecilikten yeni kurtulan ülkeler, bağımsızlıklarının ilk yıllarında kimliklerini arayışıyla mücadele ediyorlardı. Bu dönemde Etiyopya’da yaşanan 1974 devrimi, ülkenin tarihini derinden etkileyen önemli bir dönüm noktası oldu.

Etiyopya imparatorluğu, II. Dünya Savaşı sonrasında modernleşme çabalarına girmişti. Ancak geleneksel yönetim yapısıyla yeni reformlar arasında bir uyum sağlamak zor oluyordu. İmparator Haile Selassie’nin uzun süreli hükümdarlığı, ekonomik büyümeyi teşvik ederken sosyal eşitsizliği de derinleştirdi. Tarım sektöründe yaşanan sorunlar, kuraklık ve açlıkla beraber halkın hoşnutsuzluğunu artırdı. Üniversite öğrencileri ve gençler başta olmak üzere toplumun farklı kesimleri, imparatorluk yönetiminin otoriter politikalarına karşı çıkmaya başladı.

Devrimi Tetikleyen Faktörler:

• Ekonomik sıkıntılar: Tarım üretiminde yaşanan düşüş, kuraklık ve açlık krizi halkın yaşam standartlarını ciddi şekilde etkiledi.

• Siyasi baskılar: İmparator Haile Selassie’nin otoriter yönetimi ve siyasi muhalefeti bastırma politikaları, halkın öfkesini körükledi.

• Sovyet desteği: Soğuk Savaş döneminde Etiyopya, ABD ve SSCB arasında bir çekişme alanı haline geldi. İmparatorluk yönetimiyle gergin olan bazı askerî gruplar, Sovyet Birliği’nden silah ve diğer askeri destekler aldı.

1974 yılının Eylül ayında, genç subaylardan oluşan bir grup, “Devrimci Koordinasyon Komitesi” adlı bir kuruluşu oluşturarak imparatorluk yönetimine karşı ayaklandı. Askeri darbe kısa sürede başarılı oldu ve imparator Haile Selassie tahttan indirildi.

Devrimin Sonuçları:

• Monarşinin sona ermesi: 1974 devrimiyle birlikte, Etiyopya’daki monarşik sistem sona erdi. Ülke, bir komünist rejimin yönetimi altına girdi.

• Siyasi değişim: Devrim sonrasında, ülkede sosyalizm politikaları uygulanmaya başlandı. Özel mülkiyete sınırlamalar getirildi ve toprağı işleyen köylülere dağıtıldı.

• Ekonomik zorluklar: Komünist rejimin ekonomik politikaları başarılı olamadı. Planlı ekonomi modeli yetersiz kaldı ve ülke derin bir ekonomik krize girdi.

• İç savaş: Devrim sonrası dönemde, Tigray Bölgesi’ndeki ayrılıkçı hareketlerin güçlenmesiyle iç savaş başladı.

1974 Etiyopya devrimi, Afrika kıtasının siyasi haritasını yeniden çizdi. Emperyalist güçlere karşı bağımsızlık mücadelelerinin önemli bir örneği olan bu olay, aynı zamanda komünizm ve sosyalizm ideolojilerinin yükselişine de katkıda bulundu. Ancak devrimin ardından yaşanan ekonomik zorluklar ve iç savaş gibi sorunlar, Etiyopya’nın günümüzdeki siyasi ve toplumsal yapısını derinden etkilemeye devam etmektedir.